top of page
logo tuyến số 4 CVĐC Lạng Sơn.jpg
Hình 17.jpg

Văn Hóa Người Dao Ở Mẫu Sơn

    Ngoài cảnh đẹp thiên nhiên, Mẫu Sơn còn được tô điểm bởi nét văn hóa đặc sắc của người Dao Lù Gang. Nơi đây, người dao chiếm đến 95% dân số (ngoài ra còn có người Tày, Nùng). Người Dao không sống tập trung mà chia thành các bản nhỏ rải rác ở khắp triền đồi, họ làm nhà theo địa hình, chọn những nơi thuận tiện canh tác. Vì vậy, trong một bản làng các nhà cũng cách khá xa nhau. Cuộc sống của người dân nơi đây phụ thuộc nhiều vào sản xuất, chăn nuôi và trồng trọt.

    Trên Mẫu Sơn hiện có 7 thôn, bản gồm Bản Khuổi Cấp, Bản Khuổi Tẳng, Khuổi Lầy, Trà Kí, Pó Bằm, Nà Mò, Lặp Pịa là một trong những bản là nơi tập trung sinh sống lâu đời của đồng bào người Dao. Ở đây, những bản sắc riêng về văn hóa, phong tục, tập quán vẫn được lưu giữ nguyên vẹn, không pha trộn từ cách ăn, nếp ở, trang phục, phong tục thờ cúng, lễ hội, đám cưới. đám ma… Chính vì thế, nơi đây là địa điểm du lịch văn hóa cộng đồng vô cùng hấp dẫn.

Đám cưới đêm

      Nếu như đám cưới của người Dao Lù Gang Bắc Sơn diễn ra vào ban ngày, thì đám cưới của người Dao Lù Gang Mẫu Sơn là đám cưới diễn ra vào ban đêm. Sau khi hoàn tất các thủ tục bên nhà gái, đoàn nhà gái sẽ đi đến nhà trai. Theo quan niệm lâu đời của người Dao Lù Gang Mẫu Sơn, mọi điều tốt lành nhất đều bắt đầu khi ông mặt trời chưa thức dậy. Chính vì vậy, các nghi lễ quan trọng (giờ khởi hành, bước ra khỏi cửa, bước vào nhà chồng) đều diễn ra hoàn toàn vào ban đêm và

giờ giấc phụ thuộc vào thầy cúng.

      Ngoài của hồi môn, cô dâu Lù Gang sẽ chuyển bị hai bộ trang phục, một bộ lúc rời khỏi nhà bố mẹ và một bộ trước khi vào nhà trai. Trang phục cô dâu là khăn che mặt, áo dài nhiều lớp được thêu bằng chỉ màu sặc sỡ. Sau nghi lễ đón dâu rộng ràng bởi đội kèn của nhà trai là nghi lễ tơ hồng, chú rể thực hiện thực hiện vái lạy tổ tiên. Cả cô dâu và chủ rể đều che mặt. Theo phong tục người Dao, chú rể chỉ được nhìn mặt cô dâu khi thực hiện xong nghi lễ tơ hồng để tránh điều xấu..

Lễ Cấp Sắc (lễ trưởng thành)

      Lễ Cấp sắc là nghi lễ quan trọng trong cuộc đời mỗi người đàn ông dân tộc Dao Lù Gang Mẫu Sơn. Thông thường lễ cấp sắc được thực hiện cho các người con trai từ 20 tuổi trở lên và thực hiện theo thứ tự vai vế (con cả tổ chức trước). Đây là nghi lễ chứng minh người con trai từ lúc đó đã trưởng thành, họ có đủ tư cách đứng ra gánh vác công việc trước dòng tộc, từ bây giờ họ được tổ tiên, thần linh nhận mặt, khi chết được về với tổ tiên. Theo quan niệm người Dao, dù người đàn ông đã lấy vợ, có con, có cháu mà không thực hiện lễ Cấp Sắc thì vẫn chưa trưởng thành. Qua lễ Cấp sắc người con trai Dao Lù Gang sẽ được răn dạy, thực hành các nghi lễ, giảng dạy về truyền thống, phong tục tập quán, khuyên răn đạo lý làm người, cách đối nhân xử thế để hướng tới cái thiện, tránh xa điều xấu, điều ác...

 Các lễ cúng trong năm

       Người Dao Lù Gang Mẫu Sơn vốn là dân cư làm nương rẫy và làm ruộng nên các lễ cúng rất phong phú. Lễ cúng vào ngày tra lúa nương đầu tiên là nghi lễ quan trọng để cầu mong Thần nông phù hộ cho mùa màng tươi tốt. Lễ cơm mới tổ chức sau vụ thu hoạch để tạ ơn tổ tiên, để Thần nông phù hộ cho mùa màng bội thu. Sau khi gặt xong, người Dao cúng hồn lúa, có nghi thức thu hồn lúa vào bông lúa ngắt đầu tiên, sau đó bông lúa ấy được đặt vào giữa kho đựng thóc lúa.

Làm lễ tang cho người mất

       Ở Mẫu Sơn, người Dao tổ chức đám tang cho người đã mất rất đặc biệt, họ tổ chức lễ tại nhà sau khi đã chôn cất người mất, thời gian tổ chức do thầy cúng chọn. Vì vậy, đám tang ở đây còn gọi là “Lễ Ma Khô”. Trong nghi thức, người Dao quan niệm rằng Lễ Ma Khô là lễ cúng thả hồn người chết về với tổ tiên, cội nguồn, mong linh hồn người đã khuất được siêu thoát, về yên nghỉ với tổ tiên.

bottom of page