top of page
logo tuyến số 4 CVĐC Lạng Sơn.jpg
2.jpg
Mat-trong-dong-Viet-Nam_edited.png

Chùa Tiên

(Fairy Cave Pagoda)

Địa chỉ: Đường Hùng Vương, Phường Chi Lăng, TP Lạng Sơn

Nơi tôn nghiêm, tôn kính vĩnh hằng đối với Mẹ Trái Đất

   Chùa Tiên còn gọi là chùa Song Tiên (tên chữ Song Tiên Tự). Chùa nằm trong lòng núi Đại Tượng, được lập vào thời Lê Thánh Tông niên hiệu Hồng Đức (năm 1460 - 1497). Chùa Tiên được Danh nhân Ngô Thì Sĩ xếp vào “Trấn doanh bát cảnh” - một trong tám cảnh đẹp của Xứ Lạng. Nơi đây chứa nhiều giá trị văn hóa, tín ngưỡng phong phú với các câu chuyện dân gian và các pho tượng cổ đậm nét văn hóa dân tộc. Vào năm 1992, chùa Tiên được xếp hạng di tích cấp Quốc Gia.

Cảnh quan chùa Tiên

Giống với chùa Tam Thanh, chùa Tiên có kiến trúc nằm sâu trong động đá (động Song Tiên) rất độc đáo. Tuy nhiên, động này không nằm sát chân núi Đại Tượng như các chùa khác ở Lạng Sơn. Muốn vào động để thăm chùa, ta phải vượt qua hơn 65 bậc đá uốn khúc, quanh co khiến du khách luôn có cảm giác mình đang trên đường lên cõi tiên, cõi phật. Ngôi chùa cổ ở ngang lưng chừng núi tạo vẻ linh thiêng và huyền bí.

      Động Song Tiên nằm ở chính giữa lòng núi Đại Tượng là một động lớn, có vòm cao rộng. Từ vòm động và vách động lô nhô muôn ngàn nhũ đá muôn hình muôn vẻ. Nơi thì có hình dáng giống hai ông tiên (động song tiên), nơi thì có hình đầu sư tử, dơi bay, nơi lại có hình một con voi mẹ hiền hòa giữa một bầy voi con...Tất cả lung linh, sống động như trong một thế giới thần tiên, cổ tích.

3.jpg
2.jpg

      Theo sách Đại Nam nhất thống chí, sở dĩ có tên gọi là động Song Tiên là vì “ở bên động có hang đá nằm ngang cũng chung một sườn núi mà khác chỗ, giống hình hai vị Tiên nên gọi là núi Song Tiên”. Có truyền thuyết cho rằng có hai ông Tiên, thấy nơi đây núi non hùng vĩ bèn xuống đánh cờ vì mải đánh cờ đến sáng nên hóa đá không về được, từ đó động có tên là động Song Tiên.

  Ngoài động chính giữa lòng núi, chùa còn có rất nhiều khe, hốc, có những lối đi nhỏ hẹp dẫn đến các các ngách hang thông ra sườn núi. Trên vị trí cao nhất của Chùa có một cửa sổ trời, qua cửa sổ đó ta có thể ngắm toàn cảnh phía dưới núi Đại Tượng. Từ đây, có thể chiêm ngưỡng cảnh quan thành phố Lạng Sơn với con sông Kỳ Cùng tựa như dải lụa mềm quanh co và uốn lượn.

  Giếng Tiên nằm ở vị trí cũ của Chùa Tiên ở sườn núi Đèo Giang - Văn Vỉ (cách cửa sau động chùa Tiên khoảng 200m). Giếng Tiên là một mạch nguồn nước mát tuôn ra từ lòng núi, dù miệng nguồn nước chỉ to bằng một chiếc bát lớn, xong nước ở đây trong vắt không bao giờ cạn, người xưa gọi là Giếng Tiên và lập miếu thờ. Chiếc giếng ấy đã được gắn với câu chuyện huyền thoại về Tiên ông đã ban cho dân làng Phai Luông dòng nước quý.

8.jpg
cửa sổ thông thiên.jpg

Không Gian Tâm Linh

   Chùa Tiên có rất nhiều các cung thờ tự theo phong tục của người Việt, cũng là nơi quy tụ nhìn tín ngưỡng dân gian: Như thờ Tiên, Thánh Mẫu, thờ các vị anh hùng dân tộc. Trong chùa có bố cục tổng quan kiểu “tiền Phật hậu Thánh”.

   Trung tâm động Song Tiên là Cung Tam Bảo và phía bên trái cung Thánh Trần và cung cô chín Linh Từ. Cung Bên phải là cung Sơn Trang, cung Mẫu, cung cậu Bé Đồi. Ngoài ra, còn có một số cung khác Cung Cầu Tự, cung Sơn Thần, cung Vong.

   Cung Tam Bảo với một hệ thống tượng phật bài trí khá hoàn chỉnh gồm Phật Quá Khứ, Phật Tương Lai, Phật Hiện Tại, Phật Cai Quản Sông Nước, ông Thần Tài. Hai bên cung Tam bảo có cung thờ Đức Ông và cung thờ Thánh Hiền, Bồ Tát.

cung tam bảo.jpg
234.jpg
Cung tam bảo, cung vong.jpg

Hệ thống văn bia

   Ở động chùa Tiên, đáng chú ý có hệ thống gồm 13 văn bia Ma Nhai có số lượng chỉ sau động Nhị Thanh (20 văn bia). Đây là nguồn sử liệu chân thực, chính xác về di tích và có giá trị về văn học nghệ thuật do các danh nhân, thi sĩ thời xưa lưu lại như quan đốc trấn Lạng Sơn Triều Cảnh Hưng, Tuấn phủ Lạng Sơn Phan Đình Hòe, Tổng đốc Hải Dương Nguyễn Văn Bân, Tri phủ Thường Tín Nguyễn Văn Cơ (Triều Nguyễn), đốc trấn Ngô Thì Sỹ... Trong số văn bia này có thể kể đến bài thơ “Trấn doanh bát cảnh”, bài “Ký động Song Tiên” của Ngô Thì Sỹ. Các văn bia mang nhiều chủ đề khác nhau nhưng đều hướng đến ca ngợi vẻ đẹp núi Đại Tượng, vẻ đẹp chùa Tiên và những mốc thời gian tu sửa và tôn tạo di tích của người xưa.

Bia ma nhai.jpg

Lễ hội chùa Tiên

   Lễ hội Chùa Tiên là một trong ba lễ hội lớn nhất ở thành phố Lạng Sơn được tổ chức vào ngày 18 tháng Giêng hằng năm. Lễ hội được hình thành do tín ngưỡng thờ đá và thờ nước của người dân nông nghiệp. Lễ hội Chùa Tiên gồm hai phần: Phần lễ gồm các nghi thức như đánh trống khai hội, dâng hương…Phần hội có các tiết mục văn nghệ đặc sắc và trò chơi dân gian truyền thống như ô ăn quan, bịt mắt đập niêu, đẩy gậy, múa sạp, hát Sli…Cùng nhiều hoạt động mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống dân tộc. Đặc biệt, lễ hội chùa Tiên năm 2024 đã phục dựng lại nghi lễ rước nước từ Giếng Tiên về Chùa Tiên trong ngày chính hội vô cùng đặc sắc.

   Lễ hội chùa Tiên là dịp để người dân và du khách thể hiện lòng biết ơn các vị thánh, vị tiên và các anh hùng dân tộc đã có công giúp dân, giúp nước, cầu mong tài lộc, may mắn và bình an cho gia đình trong năm mới. Đây cũng là cơ hội gặp gỡ trao đổi gắn kết cộng đồng và nâng cao ý thức trách nhiệm bảo tồn văn hóa và các di sản, danh lam thắng cảnh của quê hương Xứ Lạng.

Lễ hội chùa tiên 2024 (2).jpg
Nghi lễ xin rước nước.jpg
bottom of page